Ο Χολομώντας βρίσκεται στην κεντρική Χαλκιδική και καλύπτει μία έκταση 275.000 στρεμάτων στο κέντρο της χερσονήσσου. Από αυτά 21.000 στρέματα αποτελούν Καταφύγιο Άγριας Ζωής, στην περιοχή Προφήτη Ηλία Πολύγυρου. Ένα ακόμη Καταφύγιο με έκταση 16.500 στρεμάτων βρίσκεται στην περιοχή της Αρναίας, ενώ 14.460 στρέματα στο βουνό αποτελούν Ελεγχόμενη Κυνηγετική Περιοχή. Σύμφωνα με το πρόγραμμα NATURA 2000, 212.480 στρέματα του Χολομώντα προστατεύονται και έχουν χαρακτηριστεί ως Ειδική Ζώνη Προστασίας (Περιοχή: Ταξιάρχης-Πολύγυρος, Κωδικός: GR1270012). Ο Χολομώντας ή Υψίζωνος, όπως είναι η αρχαία του ονομασία, είναι ένα βουνό κατάφυτο. Από αυτό το στοιχείο άλλωστε προέκυψε και η αρχαία του ονομασία, εφόσον το όνομα Υψίζωνον καταδεικνύει το όρος που είναι "υψηλά εζωσμένο". Η βλάστηση φτάνει μέχρι και τα ανώτερα τμήματα του βουνού, στα 1165 μ., όπου βρίσκεται η κορυφή του. Το τοπίο του Χολομώντα διαμορφώνεται από απότομες κοιλάδες, χαράδρες και φαράγγια.

Στα πιο υψηλά τμήματά του το βουνό καλύπτεται από καστανιές, πουρνάρια, πεύκα, έλατα (που καλλιεργούνται και ως χριστουγεννιάτικα δέντρα) και οξιές στα ψηλότερα. Σε χαμηλότερο υψόμετρο υπάρχουν πολλές βαλανιδιές. Ανάμεσα στο πυκνό δασος διαμορφώνονται ξέφωτα και λιβάδια με αρωματικά φυτά. Σε πολλά σημεία υπάρχουν επίσης πηγές και ρυάκια. Το περιβάλλον αυτό ευνοεί την ανάπτυξη των πληθυσμών αγρίων ζώων και την αναπαραγωγή δασικών πτηνών. Ανάμεσα στα αρπακτικά που αναπαράγονται στην περιοχή αναφέρονται ο Σφηκιάρης (Pernis apivorus), το Όρνιο (Gyps fulvus), ο Φιδαετός (Circaetus gallicus), ο Χρυσαετός (Aquila chrysaetos), ο Πετρίτης (Falco peregrinus) και ο Μπούφος (Bubo bubo). Πιθανή θεωρείται επίσης η αναπαραγωγή του Μαυροπελαργού (Ciconia nigra). Ο Χολομώντας αποτελεί περιοχή διαίτερης σημασίας για το φυσικό περιβάλλον της Β Χαλκιδικής, ενώ συγχρόνως είναι και τόπος εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς. Πολλά μονοπάτια έχουν χαραχτεί στο βουνό, ενώ επίσκεψης αξίζουν και τα γραφικά του χωριά.