Επισκοπικό συγκρότημα στις Λουλουδιές Κίτρους

Το επισκοπικό συγκρότημα στις Λουλουδιές Πιερίας ιδρύθηκε το 479 στη θέση ενός σταθμού της αρχαίας οδού Θεσσαλονίκης - Λάρισας για να στεγάσει την επισκοπή Πύδνης. Το 479 εγκαταστάθηκαν στην Πύδνα οι Γότθοι του Θεοδωρίχου και για το λόγο αυτό ο επίσκοπος και οι κάτοικοι της μετακινήθηκαν 8 χιλιόμετρα νοτιότερα στη θέση Λουλουδιές, όπου τοποθετείται από τους ιστορικούς το πεδίο της μάχης της Πύδνας (168 π.Χ.).

Γύρω στα 560 ένας μεγάλος σεισμός κατέστρεψε το επισκοπικό μέγαρο και τη βασιλική, η οποία ξανακτίζεται περιορισμένη στο κεντρικό κλίτος και μετατρέπεται σε κοιμητηριακή, όπως δείχνουν οι μνημειακοί τάφοι που βρέθηκαν στα προσκτίσματα, τα πλάγια κλίτη και τον περιβάλλοντα χώρο της. Τον 7ο αιώνα, μετά από νέα σεισμική καταστροφή ο οικισμός εγκαταλείπεται και μετακινείται στη θέση του Κίτρους και η βασιλική απογυμνώνεται από όλα τα αξιοποιήσιμα μέλη της ( δάπεδα, γλυπτά). Από τότε ο ερειπιώνας του συγκροτήματος μετατρέπεται σε ένα εργοτάξιο για διάφορες εργαστηριακές δραστηριότητες ( κατασκευή πήλινων και γυάλινων αγγείων, χύτευση μετάλλων, κατεργασία μαρμάρων). Η οριστική εγκατάλειψη του συνέβη στο τέλος του 8ου αιώνα, καθώς οι εργαζόμενοι εκεί έφυγαν και δεν ξαναγύρισαν.


Το συγκρότημα είχε στον αρχικό του σχεδιασμό μορφή φρουρίου με τέσσερις γωνιακούς πύργους, τάφρο και πύλη και περιλάμβανε τρίκλινη βασιλική, επισκοπικό μέγαρο με ψηφιδωτά δάπεδα και στοές με πεσσοστοιχίες. Μετά την αναχώρηση των Γότθων (485), η φρουριακή του οργάνωση καταργήθηκε και από την εποχή του Ιουστινιανού (527-565), λόγω της αναβάθμισης του ρόλου του επισκόπου, απέκτησε βιομηχανικών προδιαγραφών εγκαταστάσεις παραγωγής κρασιού και λαδιού και μεγάλες αποθήκες για τη συγκέντρωση της παραγωγής.

Σήμερα, ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί την οχύρωση με τρεις από τους πύργους της, τη βασιλική, το επισκοπικό μέγαρο, τα ψηφιδωτά δάπεδα της έπαυλης του 4ου αι., τους τάφους, τα πηγάδια, τον κεραμεικό κλίβανο και τους φούρνους του γυαλιού.