Το νησί της Δήλου αποτελεί μοναδική μαρτυρία των πολιτισμών του Αιγαίου από την 3η ήδη χιλιετία π.Χ. έως την παλαιοχριστιανική εποχή, κατά την οποία αποτέλεσε την έδρα του επισκόπου των Κυκλάδων, στην οποία υπάγονταν τα νησιά της Μυκόνου, Σύρου, Σερίφου, Κύθνου και Κέας. Από γραπτές πηγές πληροφορούμαστε ότι η Δήλος ήταν ένα από τα σημαντικότερα πανελλήνια ιερά. Η εορτή των Δηλίων εορταζόταν κάθε τέσσερα χρόνια, με αθλητικούς, ιππικούς και μουσικούς αγώνες, παραστάσεις δράματος, γεύματα και αποτελούσε, μετά τους Ολυμπιακούς και τους Πυθικούς Αγώνες, σημείο αναφοράς για ολόκληρο τον αρχαίο ελληνικό κόσμο.


Η Δήλος εθεωρείτο ιερό νησί γιατί, σύμφωνα με το μύθο, εδώ γεννήθηκε ο Απόλλων, ο θεός του φωτός, της ποίησης, της μουσικής, ο πιο ελληνικός θεός, και η δίδυμη αδελφή του Άρτεμις, θεά της σελήνης. Το μέχρι τότε ασήμαντο, περιπλανώμενο νησί έγινε από άδηλος (άγνωστη), Δήλος (φανερή) και εξελίχθηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα λατρευτικά κέντρα της αρχαιότητας. Στο Ιερό της Δήλου έρχονταν πιστοί από όλο τον ελληνικό χώρο για να λατρέψουν το θεό με λαμπρές τελετές και θυσίες, που περιγράφονται με θαυμασμό στον Ομηρικό Ύμνο στον Απόλλωνα. Σημαντικός λόγος της ανάπτυξης ήταν επίσης η γεωγραφική της θέση στο κέντρο των νησιών, στο σταυροδρόμι των ταξιδιών από την κυρίως Ελλάδα στις αποικίες της στη Μικρά Ασία, αλλά και των ταξιδιών από την Αίγυπτο, το Φοινίκη και τη Συρία προς τη Δυτική Μεσόγειο.


Η Δήλος έχει μέγιστο μήκος 5 χλμ., το πλάτος της δεν ξεπερνά τα 1.300 μ. ενώ η συνολική της έκταση είναι μόλις 6,85τ.χλμ. Το έδαφός της είναι βραχώδες και άγονο, εκτός από μια μικρή κοιλάδα στα βορειοδυτικά, που καταλαμβάνεται από το Ιερό του Απόλλωνος και της Αρτέμιδος.


Το νησί είναι μία από τις πρώτες αιγαιακές θέσεις που προσέλκυσαν το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων. Από το 1455, ο Κυριακός της Αγκώνος, ένας από τους πατέρες της αρχαιολογίας, επισκέφθηκε τα ερείπια όπου σχεδίασε και περιέγραψε το κολοσσικό άγαλμα του Απόλλωνος των Ναξίων. Το 17ο αιώνα οι Βενετοί μετέφεραν στο Ναύσταθμο της Βενετίας το ένα από τα αρχαϊκά λιοντάρια από μάρμαρο της Νάξου, ενώ άλλες αρχαιότητες έπαιρναν το δρόμο τους για τη Ρώμη και την Αγγλία. Η επιρροή που άσκησε η Δήλος στην εξέλιξη της αρχιτεκτονικής και στις μνημειακές τέχνες, υπήρξε σημαντική κατά την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα. Επρόκειτο για ένα πανελλήνιο ιερό, πλούσιο σε έργα τέχνης.

Η Δήλος, ως ιερός τόπος στον οποίο υπήρχαν λαμπρά οικοδομήματα και ιερά, δεν λησμονήθηκε ποτέ και υπάρχουν πολλές αναφορές στους περιηγητές για τα ερείπια που ήταν ορατά στο νησί. Πολλά γλυπτά μεταφέρθηκαν σε μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού, ενώ μάρμαρα των αρχαίων κτηρίων χρησιμοποιήθηκαν σαν οικοδομικό υλικό από τους κατοίκους των γύρω νησιών.


Οι ανασκαφές στη Δήλο άρχισαν το 1873 από τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών και την Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία. Από το 1904 έως το 1914 αποκαλύφθηκαν υπό τη διεύθυνση του M. Holleaux και χάρη στη γενναία επιχορήγηση του δούκα de Loubat τα σημαντικότερα τμήματα της αρχαίας Δήλου. Περίοδος έντονης ανασκαφικής δραστηριότητας υπήρξε επίσης το διάστημα από το 1958 έως το 1975. Η ανασκαφή συνεχίζεται ακόμη από την Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία και τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, αλλά το κέντρο του θρησκευτικού, πολιτικού και εμπορικού βίου καθώς και μεγάλο μέρος των ιδιωτικών κατοικιών έχουν ήδη αποκαλυφθεί.

E-Book


Ολόκληρο: